Cumhuriyet Pazar Eki, 1 Nisan 2007

Bir çeviri dergisi

Çeviri emeğine ve çevirmene özel ve ayrı bir sevgi duyduğumu
yine bu sütunda daha önce de yazmıştım.
Babamın kitaplığında bulup okuduğum, onun özenle ve
sevgiyle ciltlettiği çeviri kitapları şu anda da gözlerimin önünde, kimileri
zaten kitaplığımdadır.
O çevirmenleri şimdi tek tek anımsamam olanaksız.
Fakat onlarsız Anatole France'ın, Gorki'nin, Zola'nın, Puşkin'in,
Emile Ludvig ya da Bernandin de Saint Pierre'in adını duyamazdım...
Çevirmenlere, çeviri emeğine borcumuz sonsuzdur.
Son zamanlarda bu alanda olmadık dolaplar çevirilirken
(önceki yıllarda yapılmış çeviriler ve özellikle de klasikler çoğu kez sahte çevirmen adları
altında "tıpkı basım"lar yaparken), bir yandan da çevirmenler örgütleniyor,
çeviri emeğinin değeri toplumumuzda daha anlaşılır oluyor.
İşte karşımda yeni bir çeviri dergisinin ilk sayısı duruyor şimdi:
ç.n. 1 (çeviri edebiyatı)
ç.n."çevirmenin notu"nun ilk harfleri.
O ç.n.'nun ardında da ne emekler olduğu ayrı bir konudur...
Gerçek bir çevirmen, sadece bir aktarıcı değil, aynı zamanda bir yaratıcı,
yanı sıra da araştırıcıdır...
Kimi kez tek bir sözcüğün ardında, sözlük sözlük dolaşır durursunuz.
Bir özel isim, bir konu, bir kavram, ilginizi çeker ya da okurun bir açıklama
bekleyeceğini düşünür, kolları sıvarsınız...
Güç, ama yine de nasıl güzel, nasıl öğretici bir çalışmadır bu...
Daha önce de yazdığım gibi, çeviri alanndaki emeklerimi, şairliğimin,
yazarlığımın dışında saymadım hiç.
Yıllar içinde çevirdiğim yazarları, şairleri yeniden okurken, onları yazan
aynı zamanda benmişim gibi duyumsuyorum...

Ve bence bu bir aldanış ya da avuntu değil, hiç değil.
Bir yazar ya da şairi, ana dilimde konuşturuyorsam, seslerimiz birbirine
karışıyor, ikimiz aynı anda konuşuyoruz demektir...
c.n.'nun, bu çok güzel bir kağıda özenle basılmış derginin sayfaları şiir
çevirileriyle açılıyor.
Almanca, Rusça, İngilizce, İtalyanca, Fransızca, Fince, FArsça, Yunanca,
Arapça ve İspanyolcadan çevrilmiş şiirler, şiirler...
Ülkemizde şiir çevirisinin özellikle son yıllarda ( tıpkı Şiirin kendisi gibi)
fazlaca kolaya alındığı konusunda kaygılıyım...
Yeni çeviri dergimizdeki şiir çevirileri, hem seçilen şairler, hem çevirmenler
bakımından, hem dederginin yayın yönetmeninin, şiir çevirisine ( babası,
değerli şair dostum Erdoğan Alkan gibi) çok emek vermiş Tozan Alkan oluşuyla,
bu kaygımı giderici nitelikte...
Şiir severlere, birçoğu asıllarıyla karşılıklı olarak basılmış bu çevirileri
tek tek, tadını çıkararak okumalarını hararetle salık veririm...
Şiir çevirilerini, tanınmış şiir çevirmenlerimizin kendi çevirmenlik
deneyimlerine ilişkin yazıları, dünya edebiyatından öykü ve mektup çevirileri,
bizden ve başka ülkelerden şair ve yazarların yine ağırlıkla çeviri konusunda
denemeleri ve Tozan Alkan'ın bizim şairlerimizden İngilizceye çevirileri
izliyor.
c.n.'un ( yoksa ç.n.'nin mi demeliyim?), gönül ferahlığıyla, dopdolu, dört
dörtlük bir edebiyat dergisi olduğunu söyleyebilirim...( Yazışma adresi:
tozanalkan@yahoo.com)
Yazıyı, Nelly Sachs'tan ( Oruç Aruoba'nın dilimize çevirdiği ) dizelerle
bitirelim:
" Bir kuş uçmaya girişince

Başlar özlem saatı bütün tozun
Ölümün terk ettiği
(.....)
Sevdiğim, özlemi senin tozunun
Esiyor hışırdayarak yüreğimde"

Ataol Behramoğlu

Pazar Söyleşileri
1 Nisan 2007

Hiç yorum yok: